Ä°slamÂ’da adaletin yeri ve deÄŸeri

Hayrettin Karaman - Yeni Åžafak

Bu başlık altında teorik açıklamalar değil, bağlayıcı kaynaktan (âyetlerden ve hadislerden) örnekler vereceğim.

“Allah size, emanetleri mutlaka ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiÄŸiniz zaman adaletle hükmetmenizi emreder. Allah size ne güzel öğütler veriyor. Şüphesiz Allah her ÅŸeyi iÅŸitmekte, her ÅŸeyi görmektedir. /Ey iman edenler! Allah’a itaat edin, Peygamber’e itaat edin, sizden olan ülü’l-emre de. EÄŸer bir hususta anlaÅŸmazlığa düşerseniz -Allah’a ve âhirete gerçekten inanıyorsanız- onu, Allah’a ve Peygamber’e götürün. Bu, elde edilecek sonuç bakımından hem hayırlıdır hem de en güzelidir. /Ey iman edenler! Kendinize veya ana-babanıza ve akrabanıza karşı da olsa adaletten asla ayrılmayan, Allah için ÅŸahitlik eden kimseler olun. (Ä°nsanlar) zengin olsunlar, yoksul olsunlar Allah onlara sizden daha yakındır. Öyleyse siz hislerinize uyup adaletten ayrılmayın. EÄŸer adaletten sapar veya üzerinize düşeni yapmaktan geri durursanız bilin ki Allah yaptığınız her ÅŸeyden haberdardır. (Nisâ: 4/58, 59, 135).

“Ey iman edenler! Allah için hakkı ayakta tutun, adaletle ÅŸahitlik eden kimseler olun. Herhangi bir topluluÄŸa duyduÄŸunuz kin, sizi adaletsiz davranmaya itmesin. Adaletli olun; bu, takvâya daha uygundur. Allah’tan korkun. Şüphesiz Allah yaptıklarınızdan haberdardır.” (Mâide: 5/8).

“Rüşdüne eriÅŸinceye kadar yetimin malına, onun iyiliÄŸine olmadıkça el sürmeyin. Ölçü ve tartıyı adaletle yapın. Biz herkese ancak gücünün yettiÄŸi kadarını yükleriz. Söz söylediÄŸiniz zaman, yakınlarınız hakkında bile olsa, adaletli olun. Allah’a verdiÄŸiniz sözü eksiksiz yerine getirin. Ä°ÅŸte düşünüp öğüt alasınız diye Allah size bunları emretti.” (En’âm: 6/152).

Hadisler:

"Kesinlikle Allah’ın senin üzerinde hakkı vardır, kendinin (nefsinin) senin üzerinde hakkı vardır,  ailenin senin üzerinde hakkı vardır; her hak sahibine hakkını ver.”

“Allah’tan kork da çocuklarına adil davran”

“Gayr-i Müslim vatandaÅŸlara (zimmîlere) zulmeden, onları küçümseyen ve hakkını eksilten, gücünün üstünde yük yükleyen, rızası olmadan bir ÅŸeyini alan kimselerin kıyamet gününde davacısı ben olacağım” (Peygamberimiz olacak).

Üç kiÅŸinin duâsını Allah geri çevirmez:  1. Adâletle hükmeden ve yöneten baÅŸkan, orucunu açıncaya kadar oruçlu ve zulme (haksızlığa) uÄŸramış kiÅŸi”.

Hz. Ebu Bekir hilafet makamına geçince şu konuşmayı yaptı:

"DoÄŸruluk emanettir (doÄŸru söyleyene güvenilir), yalancılık hıyanettir, Allah’ın izniyle zayıf kiÅŸi, hakkını kendisine verinceye kadar katımda güçlüdür, Allah’ın izniyle hakkı kendisinden alıncaya kadar güçlü kiÅŸi benim katımda zayıftır.”